پرخوری عصبی و راه های مؤثر برای درمان آن و بازگرداندن کنترل فرد روی غذا

خوردن عصبی که با نام‌هایی چون پرخوری احساسی یا پرخوری هیجانی نیز شناخته می‌شود، پاسخی به گرسنگی واقعی جسمی نیست، بلکه تلاشی است برای مدیریت و مقابله با احساسات منفی، استرس، اضطراب یا حتی تنهایی از طریق غذا.

• دسته بندی: اعصاب و روان
• تاریخ انتشار: 1404/07/30
• زمان مطالعه: 13 دقیقه

خوردن عصبی که با نام‌هایی چون پرخوری احساسی یا پرخوری هیجانی نیز شناخته می‌شود، پاسخی به گرسنگی واقعی جسمی نیست، بلکه تلاشی است برای مدیریت و مقابله با احساسات منفی، استرس، اضطراب یا حتی تنهایی از طریق غذا.

این پدیده می‌تواند چرخه‌ای از مصرف بیش از حد غذا، احساس گناه، پشیمانی و اضطراب را ایجاد کرده که سلامت جسمی و روانی فرد را به خطر می‌اندازد. کنترل این رفتار نیازمند رویکردی چندوجهی بوده که شامل آگاهی، تغییرات رفتاری و در بسیاری از موارد، کمک حرفه‌ ای می‌شود. برای درمان پرخوری عصبی و مشاوره رایگان با متخصصان ما تماس بگیرید.

چکیده محتوا:

پرخوری عصبی یا بولیمیا، اختلالی روانی در خوردن است که با دوره‌های مکرر پرخوری شدید همراه است و پس از آن فرد برای جبران اضافه‌خوری، رفتارهای جبرانی مانند استفراغ عمدی، استفاده از ملین، روزه‌داری یا ورزش شدید انجام می‌دهد. این اختلال معمولاً با نگرانی بیش از حد نسبت به وزن و ظاهر بدن، احساس شرم و گناه پس از پرخوری و تلاش‌های مستمر برای کنترل وزن خود را نشان می‌دهد. افراد مبتلا در مدت کوتاهی مقدار زیادی غذا می‌خورند و سپس با رفتارهای پاکسازی سعی می‌کنند کالری اضافی را از بین ببرند؛ این چرخه ناسالم می‌تواند به مشکلات جسمی مانند تحلیل مینای دندان، آسیب به دستگاه گوارش، اختلالات الکترولیتی و مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب بینجامد.

پرخوری عصبی با اختلالات دیگری مانند بی‌اشتهایی عصبی و اختلال پرخوری تفاوت دارد؛ بیماران بولیمیا معمولاً وزن طبیعی دارند ولی بین پرخوری و پاکسازی نوسان می‌کنند، در حالی که در بی‌اشتهایی عصبی وزن بسیار پایین است و در اختلال پرخوری رفتارهای جبرانی وجود ندارد. علل پرخوری عصبی ترکیبی از عوامل ژنتیکی، روانی، اجتماعی و فرهنگی است، از جمله فشارهای رسانه‌ای، استرس، افسردگی و مشکلات عاطفی.

درمان پرخوری عصبی چندوجهی است و شامل روان‌درمانی مثل درمان شناختی-رفتاری (CBT)، دارودرمانی با داروهای ضدافسردگی مانند فلوکستین، اصلاح سبک زندگی، تغذیه سالم، ورزش ملایم، و در صورت لزوم استفاده از داروهای گیاهی و طب سنتی است. طب سنتی بر تعادل مزاج، تسکین سیستم عصبی و تقویت گوارش با استفاده از گیاهانی مانند رازیانه، زردچوبه و جینسینگ تأکید دارد. داروخانه‌های آنلاین می‌توانند در فراهم‌کردن داروها و مکمل‌های مرتبط، پشتیبانی و مشاوره دارویی به بیماران کمک کنند.

پرخوری عصبی یک اختلال پیچیده و جدی است که نیازمند تشخیص و درمان تخصصی است و بهترین نتایج با حمایت روانشناسان و پزشکان حاصل می‌شود.

پرخوری عصبی چیست؟

پرخوری عصبی یا بولیمیا (Bulimia Nervosa) نوعی اختلال خوردن بوده که در آن فرد دچار دوره‌های مکرر پرخوری می‌شود و پس از آن رفتارهایی برای جبران اضافه‌ خوری مانند استفراغ عمدی، مصرف ملین یا انجام ورزش‌های شدید انجام می‌دهد. درمان بولیمیا را شما میتوانید به راحتی انجام دهید.

تعریف و توضیح اختلال پرخوری عصبی

پرخوری عصبی که به آن بولیمیا نیز گفته می‌شود، نوعی اختلال جدی در خوردن است. این اختلال با خوردن مقدار زیادی غذا در مدت زمان کوتاه (پرخوری) و به دنبال آن خلاص شدن از شر غذا (پاکسازی) مشخص می‌شود. این اختلال یکی از عوارض استرس در زنان هم می باشد.

ممکن است احساس کنید که هیچ کنترلی بر آنچه می‌خورید ندارید. ممکن است در یک وعده، گاهی اوقات مخفیانه، مقدار زیادی غذا بخورید که منجر به احساس گناه یا شرم می‌شود. برای مقابله با این وضعیت، ممکن است سعی کنید با استفراغ، استفاده از ملین یا ورزش بیش از حد، آن را جبران کنید.

این وضعیت همچنین بر نحوه نگاه شما به خودتان تأثیر می‌گذارد. ممکن است ارزش خود را بر اساس ظاهرتان قضاوت کنید و احساس کنید تنها چیزی که می‌توانید مدیریت کنید، نحوه خروج غذا از بدن شماست. این چرخه ناسالم است و می‌تواند منجر به عواقب جدی و حتی تهدیدکننده زندگی شود. اما شما تنها نیستید. کمک در دسترس است.

تفاوت پرخوری عصبی با سایر اختلالات خوردن

پرخوری عصبی (Bulimia Nervosa) یکی از سه اختلال اصلی خوردن بوده و از نظر الگو، پیامدها و واکنش‌های رفتاری با سایر اختلالات مانند اختلال پرخوری (Binge Eating Disorder) و بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa) تفاوت‌های مشخصی دارد.

تفاوت پرخوری عصبی با اختلال پرخوری

در هر دو اختلال، فرد دچار دوره‌های پرخوری شدید می‌شود، اما در پرخوری عصبی پس از این دوره‌ها رفتارهای جبرانی مانند استفراغ، ورزش افراطی یا روزه گرفتن دیده می‌شود؛ در حالی که در اختلال پرخوری (BED) چنین رفتارهایی وجود ندارد. در نتیجه، افراد مبتلا به اختلال پرخوری معمولاً دچار اضافه‌وزن یا چاقی می‌شوند، اما بیشتر مبتلایان به پرخوری عصبی وزن خود را در محدوده طبیعی نگه می‌دارند.​

تفاوت پرخوری عصبی با بی‌اشتهایی عصبی

در بی‌اشتهایی عصبی، فرد به شدت از افزایش وزن می‌ترسد و با گرسنگی دادن به خود یا رژیم‌های سخت‌گیرانه، وزنش به‌طور خطرناکی کاهش می‌یابد. این افراد معمولاً تصویری تحریف‌شده از بدن خود دارند و خود را چاق می‌پندارند حتی اگر به‌شدت لاغر باشند. اما در پرخوری عصبی، فرد معمولاً وزن طبیعی دارد، ولی رفتار او بین پرخوری و پاکسازی مکرر نوسان دارد.​

تفاوت در جنبه‌ های روانی و رفتاری

افراد مبتلا به پرخوری عصبی معمولا از احساس گناه و شرم پس از پرخوری رنج می‌برند و سعی در کنترل ظاهر خود از طریق روش‌های پرخطر دارند. در مقابل، بیماران مبتلا به اختلال پرخوری بیشتر از نظر احساسی به پرخوری واکنش نشان می‌دهند و رفتار جبرانی ندارند، در حالی که مبتلایان به بی‌اشتهایی عصبی اغلب دچار وسواس فکری نسبت به لاغری و کنترل وزن هستند.​

علائم و علل پرخوری عصبی

علت دقیق پرخوری عصبی مشخص نیست. اما ممکن است ترکیبی از ژنتیک و رفتارهای آموخته شده باشد. فرهنگ عامه و رسانه‌ها ممکن است شما را برای داشتن یک نوع بدن خاص تحت فشار قرار دهند. این تأثیرات بیرونی می‌توانند بر تصویر بدن و عزت نفس شما تأثیر بگذارند. همچنین، احساس استرس، ناراحتی یا عدم کنترل، همگی ممکن است منجر به ایجاد این اختلال خوردن شوند.

علائم پرخوری عصبی عبارتند از:

• خوردن مقدار زیادی غذا در یک وعده (پرخوری)

• خلاص شدن از غذایی که تازه خورده‌اید با بالا آوردن (تخلیه)

• ترس از افزایش وزن و تمایل به انجام هر کاری برای کاهش وزن

• از دست دادن کنترل در مورد غذا خوردن

• عزت نفس پایین و ارزش قائل نشدن برای خود

• شرم یا گناه بعد از غذا خوردن

• افسردگی، اضطراب، نوسانات شدید خلقی یا مصرف مواد

• غش کردن

• یبوست

• دلایل استرس

• قاعدگی‌های نامنظم

• ضعف عضلانی

• چشم‌های قرمز

• تورم صورت (گونه‌های شبیه سنجاب)

این وضعیت می‌تواند برای هر فرد متفاوت باشد. به عنوان مثال، ممکن است قبل از بالا آوردن مقدار زیادی غذا نخورید. گاهی اوقات، هر مقدار غذایی می‌تواند احساسات منفی را ایجاد کند که ممکن است شما را به سمت بالا آوردن سوق دهد. روش بالا آوردن نیز ممکن است متفاوت باشد.

علائم جسمی و روانی

استفراغ مکرر و استفاده از ملین‌ها می‌تواند باعث مشکلاتی مانند تحلیل مینای دندان، عدم تعادل الکترولیت‌ها، آسیب به مری و معده و در موارد شدید اختلال در عملکرد قلب و تیروئید شود. از نظر روانی، افراد مبتلا در معرض خطر بالاتر افسردگی و خودآزاری قرار دارند.

علل روانی، اجتماعی و بیولوژیکی

پرخوری عصبی معمولا واکنشی به استرس، اضطراب، افسردگی یا مشکلات عاطفی است. نگرانی بیش از حد نسبت به وزن و ظاهر بدن نیز نقش مهمی در بروز این اختلال دارد. این عارضه اغلب در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و در زنان شایع‌ تر است.

روش های مؤثر در درمان پرخوری عصبی

یک پزشک ممکن است برای درمان اختلال پرخوری گزینه‌ های زیر را توصیه کند:

روان درمانی و مشاوره برای درمان پرخوری عصبی

• درمان شناختی رفتاری (CBT): مؤثرترین روش درمان بولیمیا است و به بیمار کمک می‌کند تا افکار منفی درباره بدن و وزن خود را تغییر دهد و رفتارهایی مانند استفراغ یا پرخوری را متوقف کند.​

• رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT): برای افزایش آگاهی و کنترل هیجانات منفی مفید است و به فرد می‌آموزد احساسات خود را تنظیم کند.​ درمان پرخوری احساسی یکی از همین روش ها است.

• درمان مبتنی بر خانواده (FBT): مناسب برای نوجوانان است و اعضای خانواده در کنترل وعده‌های غذایی و حمایت از بیمار نقش دارند.​

• روان‌درمانی بین‌فردی (IPT): برای بهبود روابط عاطفی و کاهش اضطراب اجتماعی موثر است.

• درمان پرخوری عصبی با مشاوره: درمان پرخوری عصبی و احساسی یکی از روش های ساده و بدون عوارض بوده که به طور کامل و کنترل شده این مشکل را از بین می برد.

دارو درمانی و مکمل های غذایی در درمان پرخوری عصبی

• داروها به‌ویژه در مواردی که افسردگی یا اضطراب همراه با اختلال وجود دارد بسیار مفید هستند. درمان پرخوری عصبی با دارو کاری راحت تر از روش های سنتی است.

• فلوکستین (پروزاک): تنها داروی مورد تأیید FDA برای درمان پرخوری عصبی است و به بهبود خلق‌ و‌ خو و کاهش دفعات پرخوری کمک می‌کند.​

• سایر داروهای ضدافسردگی مانند سرترالین (زولوفت) و پاروکستین (پاکسیل) نیز گاهی تجویز می‌شوند.​

• تجویز دارو همیشه باید زیر نظر روانپزشک انجام شود و خوددرمانی در این موارد خطرناک است.

درمان پرخوری عصبی با تغییرات سبک زندگی و تغذیه

آموزش تغذیه سالم و ایجاد الگوی منظم وعده‌های غذایی بخشی از روند درمان است.​ همچنین کاهش مصرف قند و کربوهیدرات‌های ساده، افزایش مصرف پروتئین، سبزیجات و مکمل‌های ویتامین B و C توصیه می‌شود.​

ورزش و فعالیت بدنی برای درمان پرخوری عصبی

درمان پرخوری عصبی با ورزش باعث افزایش ترشح اندورفین و سروتونین می‌شود که احساس شادی و آرامش را تقویت کرده و پرخوری عصبی ناشی از اضطراب را کاهش می‌دهد.​ فعالیت بدنی منظم به بهبود خواب، کاهش اضطراب و استرس، و کنترل اشتها کمک می‌کند.​ ورزش همچنین از بازگشت رفتارهای جبرانی مضر (مانند استفراغ یا رژیم‌های افراطی) پیشگیری می‌کند زیرا به آرام‌سازی ذهن و تقویت حس تسلط بر بدن کمک می‌نماید.

درمان پرخوری عصبی با طب سنتی و داروهای گیاهی

درمان پرخوری عصبی در خانه هم قابل انجام است. در رویکرد طب سنتی، پرخوری عصبی معمولا ناشی از افزایش حرارت معده، ضعف اعصاب و اضطراب مزمن دانسته می‌شود. هدف اصلی درمان، تسکین سیستم عصبی، متعادل کردن مزاج و تقویت گوارش است. این درمان‌ها شامل رژیم غذایی سالم، مصرف گیاهان آرام‌بخش و ضدالتهاب، و اصلاح سبک زندگی می‌شوند.

گیاهان دارویی مؤثر

رازیانه: از جمله شناخته‌ شده‌ترین گیاهان ضدپرخوری عصبی است؛ تمایل به غذا خوردن را کاهش داده و استرس گوارشی را تسکین می‌دهد. دمنوش رازیانه با دم کردن ۲ تا ۴ قاشق از دانه‌ها در آب داغ، روزی یک‌بار مصرف می‌شود.​

زردچوبه: خاصیت ضدالتهابی دارد و التهاب معده و مری که بر اثر استفراغ مکرر ایجاد می‌شود را کاهش می‌دهد. می‌توان یک قاشق چای‌خوری زردچوبه را در یک لیوان آب گرم حل کرده و میل کرد.​

جینسینگ: گیاهی انرژی‌ زا و ضداضطراب است که به کنترل هیجانات، بهبود تمرکز و کاهش میل کاذب به خوردن کمک می‌کند. به‌صورت دمنوش پیش از وعده غذایی مصرف می‌شود.​ درمان پرخوری عصبی با داروهای گیاهی از روش های بسیار آرامبخش است.

مرکبات به‌ویژه پرتقال: سرشار از ترکیبات فلاونوئیدی و آنتی‌اکسیدان هستند که باعث بهبود خلق‌و‌خو و کنترل میل عصبی به خوردن می‌شود.​

آلوئه‌ ورا: به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش تحریک معده در بیماران مبتلا به بولیمیا کمک می‌کند.​

دارچین و عسل: ترکیب دارچین، زعفران و عسل باعث کاهش اضطراب و افزایش احساس آرامش پس از غذا می‌شود.

نقش داروها در درمان پرخوری عصبی

داروها نقش مهمی در تسهیل دسترسی بیماران به داروها و مکمل‌های لازم برای درمان پرخوری عصبی دارند، به خصوص داروهای تجویزی مانند فلوکستین (مهارکننده بازجذب سروتونین)، داروهای ضدافسردگی دیگر مانند مود پلاس و همچنین داروهای گیاهی آرام‌بخش و ضد استرس.

ارائه محصولات مرتبط برای درمان پرخوری عصبی

در درمان پرخوری عصبی، محصولات متنوعی به عنوان مکمل یا بخشی از پروتکل درمانی استفاده می‌شوند که شامل داروهای تجویزی، داروهای گیاهی آرام‌بخش، مکمل‌های تغذیه‌ای و محصولات مراقبتی است.

محصولات دارویی

داروهای ضدافسردگی: مانند فلوکستین (Prozac) که توسط پزشک تجویز می‌شود و به کاهش دفعات پرخوری و رفتارهای جبرانی کمک می‌کند.

داروهای ضداضطراب: برای کاهش اضطراب و استرس که محرک پرخوری عصبی هستند.

مکمل های درمان پرخوری عصبی

قرص استرس موند دیموند: قرص استرس موند دیموند محصولی مناسب جهت کمک به کنترل استرس و اضظراب، تقویت سیستم عصبی است. در این فرآورده از مواد موثر مانند: 5-هیدروکسی تریپتوفان، ال‌تیانین و ویتامین‌های B12 ،B6 و فولیک اسید استفاده شده و همین مورد ارزشمندی و اثربخشی این مکمل را چندین برابر کرده است.

قرص مود پلاس نوتراکس: قرص مود پلاس نوتراکس محصولی مناسب برای ایجاد آرامش و بهبود خلق و خو است. این قرص پایه گیاهی داشته و در آن از مواد موثره ای نظیر عصاره گل ساعتی و عصاره گل بابونه استفاده شده و همین امر ارزشمندی و اثربخشی این مکمل را دوچندان کرده است.

پرسش های متداول درباره پرخوری عصبی

پرخوری عصبی چیست و چه علائمی دارد؟

پرخوری عصبی یا بولیمیا (Bulimia Nervosa) یک اختلال خوردن است که با دوره‌های مکرر پرخوری شدید و سپس رفتارهای جبرانی برای جلوگیری از افزایش وزن مانند استفراغ عمدی، استفاده از ملین‌ها یا ورزش شدید مشخص می‌شود. افراد مبتلا معمولاً در کمتر از 2 ساعت مقدار زیادی غذا مصرف می‌کنند و احساس می‌کنند کنترل خود را روی خوردنشان از دست داده‌اند. این افراد غالباً نگرانی شدیدی نسبت به وزن و شکل بدن خود دارند و نارضایتی شدیدی از خود احساس می‌کنند.

آیا درمان پرخوری عصبی با طب سنتی ممکن است؟

درمان با طب سنتی به شرط همراهی با روان‌درمانی و اصلاح رفتار غذایی می‌تواند نتایج خوبی داشته باشد. به‌دلیل ماهیت روانی اختلال بولیمیا، صرف استفاده از گیاهان دارویی کافی نیست؛ مشاوره روان‌شناسی و تمرین‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و کنترل استرس نیز ضروری است.

چه عواملی باعث بروز پرخوری عصبی میشوند؟

• عوامل ژنتیکی و خانوادگی: سابقه ابتلا در خانواده احتمال بروز اختلال را افزایش می‌دهد و برخی استعدادهای بیولوژیکی مانند ناهنجاری در هورمون‌ها و سطوح سروتونین نقش دارند.

• فشارهای روانی و عاطفی: افسردگی، اضطراب، استرس، کمال‌گرایی، عزت نفس پایین و تجربیات آسیب‌زا مانند سوءاستفاده یا از دست دادن عزیزان باعث بروز این اختلال می‌شوند.

• فشارهای فرهنگی و اجتماعی: تأکید جامعه و رسانه‌ها بر لاغری و داشتن اندام ایده‌آل می‌تواند منجر به رژیم‌های سختگیرانه و نگرش منفی نسبت به بدن شود.

• رفتارهای تغذیه‌ای ناسالم: رژیم‌های افراطی و محدودیت شدید کالری ممکن است چرخه پرخوری و پاکسازی را تحریک کنند.

• عوامل محیطی: بحران‌های خانوادگی، مشکلات مالی و فشارهای اجتماعی نیز زمینه‌ساز اختلال پرخوری عصبی هستند.

چه محصولاتی برای کنترل پرخوری عصبی توصیه میشوند؟

برای کنترل پرخوری عصبی، محصولات مختلفی توصیه می‌شوند که شامل داروهای تجویزی، داروهای گیاهی و مکمل‌های تغذیه‌ای است. سرترالین و بوپروپیون، فلوکستین داروهایی هستند که برای درمان استرس و اضطراب استفاده می شود اما فقط در صورت تجویز پزشک قابل استفاده می باشد. اما داروهایی مانند: کپسول تریمولس یوروویتال، مکمل گابا 750 ترک نوتریشن و قرص 5 اچ تی پی یوروویتال از محصولات گیاهی هستند که برای بهبود علائم پرخوری استفاده می شوند.

نگرانی در مورد آنچه می‌خورید و اندازه بدن‌تان امری عادی است. اما پرخوری عصبی چیزی فراتر از این است. این یک دغدغه شدید است که می‌تواند منجر به عوارض زیادی برای سلامتی شود. اگر فکر می‌کنید این بیماری را دارید، در جستجوی کمک تردید نکنید. با مراقبت‌های پزشکی مناسب و حمایت از سلامت روان، بهبودی امکان‌پذیر است.