كلرپروپاميد یک داروی کمکی جهت کاهش قندخون در درمان ديابت مليتوس تیپ ۲ و ديابت بي مزه هيپوفيزي نسبي ( به عنوان درمان خط دوم وبدون برچسب) میباشد.
                        
                            
                                    اختصاصی
                                
                                    - دسته بندی: بانک اطلاعات دارویی
 
                                    - تاریخ انتشار: 1404/01/26
 
                                    - زمان مطالعه: 2 دقیقه
 
                                
                             
                         
                     
                    کلرپروپامید
نامهای تجاری: دیابینس، گلوکامید، استابینول
شکل دارویی: قرص خوراکی ۱۰۰ و ۲۵۰ میلیگرمی
موارد مصرف
کلرپروپامید به عنوان یک داروی کمکی در موارد زیر استفاده میشود:
- دیابت ملیتوس نوع ۲ (درمان خط دوم و بدون برچسب)
 - دیابت بیمزه هیپوفیزی نسبی
 
مکانیسم اثر
۱. تحریک ترشح انسولین:
- با اثر مستقیم بر سلولهای بتای پانکراس، ترشح انسولین را افزایش میدهد.
 - در بلندمدت، حساسیت به انسولین را در بافتهای محیطی (کبد، عضله، بافت چربی) و سلولهایی مانند مونوسیتها و اریتروسیتها بهبود میبخشد.
 - کاهش گلیکوژنولیز و گلوکونئوژنز کبدی از پیامدهای این اثر است.
 
۲. تقویت اثر هورمون آنتیدیورتیک (ADH):
- در بیماران مبتلا به دیابت بیمزه هیپوفیزی، اثرات مقادیر جزئی ADH را تشدید میکند.
 
فارماکوکینتیک
- جذب: سریع و کامل از دستگاه گوارش (با تأخیر ناشی از غذا).
 - اتصال به پروتئین: ۹۰٪
 - نیمهعمر:
- افراد سالم: ۳۶ ساعت
 - سالمندان یا بیماران کلیوی: ۵۰ تا ۲۰۰ ساعت
 
 - متابولیسم: ۸۰٪ در کبد (عمدتاً توسط CYP2C9).
 - دفع: ۲۰٪ به صورت تغییرنیافته از ادرار؛ مابتیب به شکل متابولیتهای هیدروکسیله یا هیدرولیزشده.
 
منع مصرف
- حساسیت به کلرپروپامید یا سایر سولفونیل اورهها.
 - دیابت نوع ۱ یا کتواسیدوز دیابتیک.
 - نارسایی کلیوی (CrCl <50 میلیلیتر در دقیقه).
 - سالمندان (به دلیل خطر هیپوگلیسمی طولانیمدت).
 
موارد احتیاط
- بیماریهای قلبی-عروقی آترواسکلروتیک (ASCVD).
 - سابقه هیپوگلیسمی، نارسایی کبدی/کلیوی یا کمبود آنزیم G6PD.
 - حساسیت به سولفونامیدها.
 
عوارض جانبی
شایع:
سرگیجه، سردرد، خارش، هیپوگلیسمی، تهوع، بیاشتهایی، اسهال.
جدی:
- پوستی: راش ماکولوپاپولار، کهیر، حساسیت به نور.
 - هماتولوژیک: آگرانولوسیتوز، آنمی آپلاستیک.
 - متابولیک: SIADH، هیپوناترمی، افزایش وزن.
 - کبدی: زردی کلستاتیک، نارسایی کبد.
 
تداخلات دارویی
تداخلات خطرناک (منع مصرف همزمان):
- میاتیگلیناید، آمینولوولینیک اسید: افزایش خطر هیپوگلیسمی.
 
تداخلات مهم:
- افزایش اثر کلرپروپامید توسط:
آمیودارون، سایمتیدین، سولفونامیدها، سالیسیلاتها. - کاهش اثر کلرپروپامید توسط:
ریفامپیسین، دیورتیکهای تیازیدی. 
تداخل با الکل:
- واکنشهای شبه دیسولفیرام (گرگرفتگی، تهوع، تاکیکاردی).
 
هشدارهای کلیدی
۱. شرایط استرسزا (عفونت، جراحی، تروما):
- جایگزینی موقت با انسولین ضروری است.
 
۲. بیماران قلبی-عروقی:
- ترجیحاً از داروهای جایگزین استفاده شود.
 
۳. سالمندان:
- خطر SIADH و هیپوگلیسمی پایدار ↑↑.
 
۴. بارداری و شیردهی:
- گروه C بارداری: تنها در صورت ضرورت و تحت نظارت شدید.
 - شیردهی: ممنوع (ترشح در شیر).
 
توصیههای دارویی
- مصرف: یک بار روزانه همراه صبحانه (جهت کاهش عوارض گوارشی).
 - پایش:
- قند خون ناشتا و HbA1c (حداقل ۲ بار در سال).
 - عملکرد کلیوی (CrCl هر ۳-۶ ماه).
 
 - آموزش بیمار:
- شناسایی علائم هیپوگلیسمی (تعریق، لرز، تاری دید).
 - پرهیز از الکل و گزارش فوری عوارض پوستی/خونی.
 
 
داروهای همگروه
- گلی بنکلامید
 - گلیمپراید
 - گلی کلازید
 
منابع معتبر
نکته پایانی:
کلرپروپامید به دلیل نیمهعمر طولانی و خطر هیپوگلیسمی، در بیماران سالمند یا کلیوی توصیه نمیشود. همواره نسبت سود به خطر را پیش از تجویز ارزیابی کنید!
                    
                    کلرپروپامید
                    
                        
                            
                                
                            
                            
                                این دارو در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشك قابل استفاده است.
                            
                            
                                مجله سلامت پلاس
                                – مدیر سایت
                            
                         
                     
                    لینک سایت مرجع
                        
                            
                                مالکیت معنوی مجله سلامت پلاس (healthplusmag.ir) علامت تجاری ناشر است و سایر علائم تجاری مورد استفاده در این مطلب متعلق به دارندگان علامت تجاری مربوطه می باشد.
                                
                                ناشر وابسته یا مرتبط با دارندگان علامت های تجاری نیست و توسط دارندگان علامت تجاری حمایت، تایید یا ایجاد نشده است مگر اینکه خلاف آن ذکر شده باشد و هیچ ادعایی از سوی ناشر نسبت به حقوق مربوط به علائم تجاری شخص ثالث وجود ندارد.