راه‌های درمان تبخال دهان

تبخال دهان در ۸۰ درصد موارد بر اثر فعالیت ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ بوجود می‌آید. ویروس هرپس نوع ۲ نیز از طریق رابطه جنسی دهانی می‌تواند سرمنشا بروز این مشکل باشد.

اختصاصی

• دسته بندی: پیشگیری و درمان
• تاریخ انتشار: 1404/02/12
• زمان مطالعه: 6 دقیقه

اهمیت و ضرورت درمان تبخال دهان

روش‌های مختلفی برای درمان این عارضه وجود دارد که شامل دارو، پماد و لیزر درمانی است. تبخال دهان در ۸۰ درصد موارد بر اثر فعالیت ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ بوجود می‌آید. ویروس هرپس نوع ۲ نیز از طریق رابطه جنسی دهانی می‌تواند سرمنشا بروز این مشکل باشد. البته این ویروس تا مدتی به صورت غیرفعال در بدن باقی مانده و در صورت مساعد شدن شرایط بروز پیدا می‌کند.

 البته تبخال در اکثر موارد خود به خود درمان می‌شود و نیازی به مداخله پزشکی ندارد. اما درمان تبخال‌های شدید، دردناک و ماندگار حائز اهمیت است. به عنوان مثال می‌توان به گستردگی یا تعداد زیاد تاول‌های دهانی (خوشه‌ای) اشاره کرد. همچنین گاهی درد و التهاب ناشی از این زخم‌ها به شدت زیاد است و فرد را برای خوردن، آشامیدن و حتی تکلم دچار مشکل می‌کند.

راه‌های درمان تبخال دهان

پزشک برای درمان تبخال داخل دهان از دو روش دارو و پماد و لیزر درمانی بهره می‌گیرد. انتخاب هر یک از این روش‌ها به شرایط، سن بیمار و همچنین وضعیت و شدت تبخال بستگی دارد.    

درمان تبخال لب با کرم و دارو

استفاده از کرم یا دارو در دسترس‌ترین راه درمان تبخال لب و  دهان است. محصولات مختلفی در رابطه با این موضوع تولید و در دسترس متقاضیان قرار گرفته است که از جمله آنها می‌توان به داروهای ضدویروسی اشاره کرد.

داروهای ضدویروسی مدت زمان درگیری دهان با عارضه را کاهش می‌دهد. خصوصاً اگر قبل از ظهور علائم مورد استفاده قرار گیرند. دزهای مختلفی از این داروها به صورت خوراکی، پمادی و تزریقی برای درمان تبخال دهانی به‌کار گرفته می‌شود.

آسیکلوویر، والاسیکلوویر، پنسیکلوویر و فامسیکلوویر از رایج‌ترین داروهای ضدویروسی هستند. مصرف خودسرانه این داروها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. زیرا نحوه استفاده به دز دارو و شرایط فرد بستگی دارد؛ به عنوان مثال نحوه استفاده از پنسیکلوویر ۵ درصد، هر دو ساعت یک بار به مدت ۴ روز است.

آسیکلوویر ۱ درصد نیز ۵ بار در روز و به مدت ۴ روز استفاده می‌شود. عوارض داروهای ضد ویروسی شامل سردرد، حالت تهوع و اسهال است که در صورت مشاهده باید به پزشک اطلاع داده شود.

 لیزر درمانی تبخال
 

لیزر درمانی یکی دیگر از روش‌های رایج در زمینه رفع تبخال از جمله تبخال داخل دهان است. در این روش تاول یا زخم‌های تبخالی با استفاده از اشعه لیزری سوزانده می‌شود. انرژی اشعه‌های تابانده شده همچنین پایانه‌های عصبی را در دهان مسدود می‌کند و به کاهش درد کمک می‌کند. سر یک بار مصرف لیزر به واسطه حرارت بسیار بالای خود تاول‌ها را از بین می‌برد.

گاهی زخم بسیار کوچک است و در مدت زمان کوتاهی از بین می‌رود. اما برای زخم‌های بزرگ باید چندین بار رفت و برگشت دستگاه روی زخم انجام می‌شود.

 کاهش اندازه ضایعه، کاهش درد و کاهش زمان بهبودی از مزایای درمان سریع تبخال دهان با لیزر است. همچنین با این کار ضایعات سریع‌تر بهبود یافته و خطر انتقال به دیگران کاهش می‌یابد. عوارض لیزر درمانی نیز شامل خطر سوختگی پوست، عفونت، درد شدید، تب، خونریزی و به جای ماندن جای زخم است.

هزینه لیزر درمانی تبخال دهان

در این روش باتوجه به گستردگی، شدت، مرحله‌ای که تبخال‌ها در آن قرار دارند و عود تبخال، هزینه آن متفاوت خواهد بود. به طور متوسط هزینه این عمل بین 500 تا 950 هزار تومان برآورد می‌شود. برای درمان این عارضه معمولا از لیزرهای سرد LLLT استفاده می‌شود.

بهترین روش درمان تبخال دهان و گلو

گاهی زخم‌های ایجاد شده به علت این عارضه در دهان به سمت گلو پیشروی کرده و موجب تشکیل تاول در آن محدوده می‌شوند. تورم غدد لنفاوی و درد شدید آنها در این شرایط دور از ذهن نیست.

همچنین پوششی خاکستری رنگ روی لوزه‌ها تشکیل می‌شود. البته درگیری گلو بیشتر در سنین نوجوانی و ۲۰ سالگی بروز پیدا می‌کند. در این شرایط بهترین راهکار برای درمان تبخال دهانی، استفاده منظم داروهای ضدویروسی (طبق دستورالعمل پزشک) است.

بهترین روش برای درمان تبخال دهان و زبان

گاهی تبخال با خراشیدگی داخل دهان، زخم‌های گوشه دهان (استوماتیت زاویه‌ای) و یا آفت (شانکو) اشتباه گرفته می‌شود. زخم‌های قرمز و دردناک روی زبان می‌تواند نشانه‌ای از تبخال دهان باشد.

معمولاً پزشک برای درمان تبخال‌های دردناک این چنینی از یک بی‌حس کننده موضعی از قبیل لیدوکائین، دیبوکائین و داروی زیلاکتین بهره می‌گیرد. این زخم‌ها معمولاً خودبه‌خود از بین می‌ورند. اما در موارد شدید به دلیل بالا بودن خطر عفونت، استفاده از داروهای ضدویروسی خوراکی و پمادی ضرورت پیدا می-کند. 

گاهی این عارضه به صورت خوشه‌ای و همراه با زخم‌های عمیق و گسترده در بخش‌های مختلف دهان ایجاد می‌شود. این حالت علاوه بر درد و سوزش شدید، خوردن و آشامیدن را با اختلال مواجه می‌کند.

این وضعیت می‌تواند منجر به کم آبی بدن شود که خطرات جدی به همراه دارد. حتی در مواردی امکان بروز تنگی نفس، تب و عفونت نیز هست. درمان تبخال شدید دهان با داروهای قوی ضدویروسی و لیزر درمانی انجام می‌شود. گاهی برای اثرگذاری بالاتر دارو درمانی پزشک اقدام به تجویز داروهای ضدویروس تزریقی برای بیمار می‌کند.

درمان تبخال دهان کودک

اگرچه تبخال دهانی محدودیت سنی ندارد. اما بیشتر در کودکان مشاهده می‌شود. این عارضه در کودکان اغلب از طریق انتقال ویروس هرپس نوع ۱ به دلیل تماس با افراد آلوده (خصوصاً با بوسیدن) ایجاد می‌شود.

درمان این عارضه در کودکان معمولاً با داروهای ضدویروسی انجام می‌شود. البته مصرف خودسرانه این داروها خطرات جدی به همراه دارد. زیرا داروهای ضدویروسی برای کودکان از لحاظ وزنی تجویز می‌شود.

همچنین بعضی از داروهای ضدویروسی برای کودکان دز تایید شده ندارد. پیگیری و درمان تبخال دهان برای نوزادان کمتر از یک ماهه ضروری است. زیرا اکثر نوزادان در صورت ابتلا به عفونت، به عوارض شدید بیماری دچار می‌شوند. این وضعیت حتی می‌تواند منجر به آسیب‌های مغزی شود.  

سوالات متداول

در رابطه با درمان این عارضه سوالات زیادی مطرح است که بعضی از آنها عبارتند از:

استفاده از داروهای ضدویروسی برای درمان تبخال دهان در چه افرادی اهمیت بیشتری دارد؟

افراد دارای مشکل در عملکرد سیستم ایمنی باید هر نوع تبخال دهانی را مورد رسیدگی و درمان قرار دهند. زیرا عملکرد سیستم ایمنی بدن در برابر فعالیت ویروس‌ها کمتر است و تبخال، عوارض شدیدتری به همراه دارد.

آیا واکسن در پیشگیری از تبخال دهان موثر است؟

بله؛ واکسینه کردن بدن اقدام مناسبی برای پیشگیری از این عارضه است. اما شرط انجام این کار عدم ورود ویروس به بدن در زمان تزریق است. این در حالی است که بیش از ۹۰ درصد افراد این ویروس را در بدن خود دارند.

آیا درمان این نوع  تبخال با داروهای ضد ویروس در دوران بارداری خطرناک است؟

معمولاً پزشکان در دوران بارداری داروهای ضدویروسی موضعی را تجویز می‌کند. قبل از مصرف داروهای خوراکی نیز باید با پزشک مشورت شود تا خطری برای جنین به همراه نداشته باشد. 

منابع

https://www.medicinenet.com

https://www.webmd.com

https://dimensionsofdentalhygiene.com

https://www.healthline.com

درمان تبخال