اقدامات فوری کاهش فشار خون بالا

فشارخون بالا، یا هایپرتنشن، وضعیتی شایع بوده که می‌تواند بدون علائم هشدار دهنده پیشرفت کند... با این حال، در مواقع بحرانی، افزایش ناگهانی فشار خون می‌تواند منجر به عوارض جدی شود، بنابراین، دانستن اقدامات فوری که می‌توان در منزل انجام داد، از اهمیت بالایی برخوردار است.

• دسته بندی: پیشگیری و درمان
• تاریخ انتشار: 1404/05/16
• زمان مطالعه: 8 دقیقه

فشارخون بالا، یا هایپرتنشن، وضعیتی شایع بوده که می‌تواند بدون علائم هشدار دهنده پیشرفت کند... با این حال، در مواقع بحرانی، افزایش ناگهانی فشار خون می‌تواند منجر به عوارض جدی شود، بنابراین، دانستن اقدامات فوری که می‌توان در منزل انجام داد، از اهمیت بالایی برخوردار است.

این اقدامات نه تنها به کاهش موقت فشار خون کمک می‌کنند، بلکه زمان لازم را برای مراجعه به پزشک فراهم می‌آورند.

فشارخون بالا چیست؟

فشارخون بالا زمانی است که نیروی فشار خون به دیواره‌ های شریان شما به طور مداوم بیش از حد زیاد باشد... این امر به مرور زمان به شریان‌های شما آسیب می‌رساند و می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند حمله قلبی و سکته مغزی شود، فشارخون بالا کلمه دیگری برای این بیماری شایع است... پزشکان، فشار خون بالا را قاتل خاموش می‌نامند زیرا معمولاً هیچ علامتی ندارید.

بنابراین، ممکن است از وجود مشکلی آگاه نباشید، اما آسیب همچنان در بدن شما در حال رخ دادن است.

فشارخون (BP) اندازه‌گیری فشار یا نیروی فشارخون به دیواره‌های رگ‌های خونی است... فشار خون شما دو عدد دارد:

• عدد بالایی فشارخون سیستولیک است که فشار وارد بر دیواره‌های شریان شما را هنگام ضربان یا انقباض قلب اندازه‌گیری می‌کند.

• عدد پایینی فشارخون دیاستولیک است. این عدد فشار وارد بر دیواره‌های شریان شما را بین ضربان‌ها، زمانی که قلب شما در حال استراحت است، اندازه‌گیری می‌کند. پزشک فشار خون را بر حسب میلی‌متر جیوه (mmHg) اندازه‌گیری می‌کنند.

انواع فشارخون بالا

پزشک شما یکی از دو نوع فشارخون بالا را برای شما تشخیص خواهد داد:

فشارخون اولیه: علل این نوع شایع‌تر فشارخون بالا (حدود ۹۰٪ از کل موارد بزرگسالان در ایالات متحده) شامل پیری و عوامل سبک زندگی، مانند ورزش نکردن کافی است.

فشارخون ثانویه: علل این نوع فشارخون بالا شامل شرایط پزشکی مختلف یا دارویی است که مصرف می‌کنید.

فشار خون بالا (فشار خون بالا) اولیه و ثانویه می‌توانند همزمان وجود داشته باشند. به عنوان مثال، یک علت ثانویه جدید می‌تواند فشار خونی را که از قبل بالا است، حتی بالاتر ببرد.

همچنین ممکن است در مورد فشارخون بالایی که در موقعیت‌های خاص ایجاد یا از بین می‌رود، چیزهایی شنیده باشید. این انواع فشار خون بالا عبارتند از:

فشار خون روپوش سفید: فشار خون شما در خانه طبیعی است اما در محیط مراقبت‌های بهداشتی بالا است.

فشار خون پنهان: فشار خون شما در محیط مراقبت‌های بهداشتی طبیعی است اما در خانه بالا است.

فشار خون پایدار: فشار خون شما در محیط‌های مراقبت‌های بهداشتی و در خانه بالا است.

فشار خون شبانه: فشار خون شما هنگام خواب بالا می‌رود.

علائم فشارخون بالا

معمولاً فشارخون بالا هیچ علامت یا نشانه‌ای ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل است که پزشکان آن را قاتل خاموش می‌نامند. شما ممکن است سال‌ها فشار خون بالا داشته باشید و از آن خبر نداشته باشید.

در واقع، سازمان بهداشت جهانی تخمین می‌زند که 46٪ از بزرگسالان مبتلا به فشار خون بالا از ابتلا به آن بی‌اطلاع هستند.

وقتی فشار خون شما 180/120 میلی‌متر جیوه یا بالاتر باشد، ممکن است علائمی مانند سردرد، تپش قلب یا خونریزی بینی را تجربه کنید. فشار خون در این حد بالا، یک بحران فشار خون بالا است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

علت بروز بیماری فشارخون بالا

فشارخون بالا یک علت واحد و مشخص ندارد. معمولا عوامل زیادی برای ایجاد آن گرد هم می‌آیند. علل شایع عبارتند از:

• الگوهای غذایی ناسالم (از جمله رژیم غذایی پر سدیم)

• کمبود فعالیت بدنی

• مصرف زیاد نوشیدنی‌های حاوی الکل

• داروهای خاص، از جمله سرکوب کننده‌های سیستم ایمنی، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و داروهای ضدبارداری خوراکی (قرص)

• بیماری کلیوی

• آپنه انسدادی خواب

• آلدوسترونیسم اولیه (سندرم کان)

• مصرف تفریحی مواد مخدر (از جمله آمفتامین و کوکائین)

• بیماری‌های عروقی کلیه، که شرایطی هستند که بر جریان خون در شریان‌ها و وریدهای کلیه شما تأثیر می‌گذارند (تنگی شریان کلیوی یک نمونه رایج است)

• مصرف دخانیات (از جمله سیگار کشیدن، ویپینگ و استفاده از تنباکوی بدون دود)

عوامل خطر فشارخون بالا

عوامل خطری که خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• سابقه خانوادگی فشار خون بالا، بیماری قلبی عروقی یا دیابت

• سن بالای 55 سال

• سیاه پوست بودن

• داشتن برخی بیماری‌ها، از جمله بیماری مزمن کلیه، سندرم متابولیک، آپنه انسدادی خواب یا بیماری تیروئید

• اضافه وزن یا چاقی

• ورزش نکردن به اندازه کافی

• خوردن غذاهای سرشار از سدیم

• سیگار کشیدن یا استفاده از محصولات دخانی

• نوشیدن بیش از حد الکل

عوارض جانبی فشارخون بالا

فشار خون بالای درمان نشده ممکن است منجر به مشکلات جدی برای سلامتی شود، از جمله:

• بیماری عروق کرونر قلب (CAD)

• سکته مغزی

• حمله قلبی

• بیماری عروق محیطی

• بیماری کلیوی و نارسایی کلیه

• عوارض دوران بارداری

• آسیب چشمی

• زوال عقل عروقی

روش تشخیص فشارخون بالا

پزشکان، فشار خون بالا را با اندازه‌گیری با یک دستگاه فشارسنج بازویی تشخیص می‌دهند. آن ها معمولا فشار خون شما را در معاینات سالانه و سایر قرار ملاقات‌ها اندازه‌گیری می‌کنند.

اگر در دو یا چند قرار ملاقات فشار خون بالا داشته باشید، پزشک شما ممکن است به شما بگوید که فشار خون بالا دارید. آنها در مورد سابقه پزشکی و سبک زندگی شما با شما صحبت خواهند کرد تا علل احتمالی را شناسایی کنند.

روش درمان و مدیریت فشارخون بالا

درمان فشار خون بالا شامل تغییر سبک زندگی و مصرف دارو می‌شود. ارائه دهندگان خدمات درمانی بر اساس میزان فشار خون، علل فشار خون بالا و بیماری‌های زمینه‌ای شما، درمان را توصیه می‌کنند.

• وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید. پزشک شما می‌تواند محدوده هدف را به شما ارائه دهد.

• رژیم غذایی سالم داشته باشید.

• مصرف نمک را کاهش دهید.

• به اندازه کافی پتاسیم مصرف کنید.

• ورزش کنید.

• مصرف الکل را محدود کنید.

• گاهی اوقات، پزشکان تغییرات سبک زندگی را همراه با داروها برای کاهش فشار خون توصیه می‌کنند.

علائم هشدار دهنده فشارخون و زمان مراجعه به پزشک

اگرچه بسیاری از موارد افزایش فشار خون ممکن است بدون علامت باشند، اما برخی نشانه‌ها می‌توانند زنگ خطر باشند. علائمی نظیر سردرد شدید، درد قفسه سینه، تنگی نفس، تغییرات بینایی، ضعف یا بی‌حسی در یک سمت بدن، تهوع و استفراغ باید جدی گرفته شوند.

در صورت تجربه این علائم، به ویژه اگر فشار خون شما به طور مداوم بالاتر از 180/120 میلی‌متر جیوه است، باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید. این موارد، اورژانس‌های فشار خون نامیده می‌شوند و نیاز به درمان فوری پزشکی دارند.

رویکردهای فوری و طبیعی برای کاهش فشارخون بالا

در شرایطی که فشار خون به طور ناگهانی بالا رفته و علائم حادی وجود ندارد، می‌توان از چندین روش طبیعی برای کاهش موقت آن استفاده کرد. این روش‌ ها بر پایه آرامش‌بخشی، تنظیم مایعات بدن و تغذیه هدفمند استوار هستند.

مدیریت استرس و آرامش

تنفس عمیق و تمرکز: استرس و اضطراب می‌توانند به طور مستقیم بر فشار خون بالا تأثیر بگذارند. یکی از مؤثرترین اقدامات فوری، حفظ آرامش و انجام تمرینات تنفسی عمیق است. به آرامی بنشینید یا دراز بکشید و روی نفس‌های عمیق و آرام خود تمرکز کنید. دم و بازدم آهسته و ریتمیک به فعال‌سازی سیستم عصبی پاراسمپاتیک کمک کرده و باعث کاهش ضربان قلب و فشار خون می‌شود.

ماساژ درمانی آرامش‌بخش: ماساژ ملایم نقاط خاصی از بدن مانند گردن، شانه‌ها و پاها می‌تواند به کاهش تنش عضلانی و بهبود جریان خون کمک کند، که در نتیجه به کاهش فشار خون منجر می‌شود. این عمل به آرامش کلی بدن و ذهن نیز کمک شایانی می‌کند.

فعالیت بدنی سبک

اگر احساس خوبی دارید و علائم اورژانسی ندارید، یک پیاده‌روی کوتاه یا انجام تمرینات کششی سبک می‌تواند به تنظیم فشار خون کمک کند. فعالیت بدنی منظم در بلندمدت نیز برای مدیریت فشار خون بسیار مهم است، اما در مواقع فوری باید با احتیاط و فقط در صورت عدم وجود درد یا ناراحتی انجام شود.

هیدراسیون و تغذیه هوشمند

اهمیت نوشیدن آب: نوشیدن یک لیوان آب، ترجیحاً ولرم، می‌تواند به هیدراته نگه داشتن بدن و دفع سدیم اضافی کمک کند، که هر دو عامل در تنظیم فشار خون مؤثر هستند. از نوشیدنی‌های شیرین یا حاوی نمک باید پرهیز کرد.

غذاهای دوستدار قلب: مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند به کاهش فوری فشار خون کمک کند. این شامل:

غذاهای غنی از پتاسیم: میوه‌هایی مانند موز، پرتقال و آووکادو، و همچنین لبنیات کم‌چرب مانند شیر و ماست، به تعادل سدیم در بدن کمک می‌کنند.

سیر: مصرف سیر خام به دلیل خواص گشادکنندگی عروق می‌تواند فشار خون را کاهش دهد.

چای ترش و آبغوره بدون نمک: این نوشیدنی‌ها نیز خواص کاهنده فشار خون دارند.

شکلات تلخ: به دلیل وجود فلاونوئیدها، مصرف محدود شکلات تلخ نیز می‌تواند مفید باشد.

محدود کردن مصرف نمک: یکی از مهم‌ترین اقدامات در مواجهه با فشار خون بالا، کاهش فوری مصرف نمک است. نمک باعث افزایش حجم خون و در نتیجه افزایش فشار خون می‌شود. از مصرف غذاهای فرآوری شده و فست‌فودها که معمولاً حاوی مقادیر بالای نمک هستند، پرهیز کنید.

نکات پایانی

فشار خون بالا یک بیماری جدی اما خاموش است که می‌تواند در طول سال‌ها به طور پنهانی به شما بروز کند... مراجعه به پزشک برای معاینات منظم می‌تواند به شما در اطلاع از اعداد فشار خونتان کمک کند.

دانستن سطح فشار خون شما اولین قدم برای ایجاد تغییرات در سبک زندگی است که می‌تواند به سالم نگه داشتن شریان‌های شما کمک کند.